25 Kasım Kadınlara Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 1999 yılında, 25 Kasım’ı “Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması İçin Uluslararası Mücadele Günü” ilan etmiştir. Her yıl 25 Kasım’da Dünyada ve ülkemizde kadına yönelik şiddetle ilgili farkındalık çalışmaları yapılmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü Kadına Yönelik Şiddeti; "Cinsiyete dayanan, kadını inciten, ona zarar veren, fiziksel, cinsel, ruhsal hasarlarla sonuçlanma olasılığı bulunan, toplum içerisinde ya da özel yaşamında ona baskı uygulanması ve özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına neden olan her türlü davranış” şeklinde tanımıştır. Fiziksel, cinsel, duygusal ve ekonomik şiddet kadınların fiziksel ve ruhsal hayatlarını olumsuz yönde etkilemekte ve kadının insan haklarını ihlal etmektedir.
Türkiye kadına yönelik şiddetin önlenmesi için 1985 yılında Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesini (CEDAW) imzalanmıştır. Yine 2012 yılında Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, bilinen adıyla İstanbul Sözleşmesi’ni ilk imzalayan devletlerden biri olmuştur
CEDAW a ve İstanbul Sözleşmesi’ne taraf devletler , kadına yönelik şiddeti sona erdirmek üzere; uzun vadeli, hayata geçirilebilir etkin politikalar üretmeyi ve yasal düzenlemeler yapmayı kabul etmiştir.
Kadınlara yönelik şiddet, kadın ve kız çocuklarının insan hakları ihlali olarak hem ülkemizin hem de küresel Dünya’ nin en önemli sosyal sorunlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Küresel çapta yaşanan savaşlar beraberinde kadınların ve kız çocuklarının fiziksel ve cinsel olarak sömürülmesine yol açmaktadır.Savaş ortamındaki kadınlar insan ticaretinin de bir parçası olmakta sağlıklı yaşam ve eğitim haklarından mahrum kalmaktadır.Son yıllarda Suriyeli ve Türkmen kadınların bir çoğu savaş ortamında hayatini kaybetmiş; yaşama imkanı olanlar ise zorunlu olarak Avrupa ülkelerine ve Türkiye ye göç etmiştir.Halen mülteci kadınlar terör örgütlerinin baskısı altında hayatlarını idame ettirmeye çalışmakta,fiziksel ve cinsel şiddete uğramaktadır.
Ülkemizde kadına yönelik şiddete ilişkin özel olarak 2012 yılında 6284 sayılı Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun çıkarılmıştır. Yine Anayasa da , Türk Medeni Kanunun da ve Türk Ceza Kanunun da kadına yönelik şiddete ilişkin değişiklikleri yapılmış olsa da yapılan çalışmalar kadına yönelik şiddetin sona erdirememiştir. Kadına yönelik şiddet halen ülkemizin en önemli sosyal sorunları arasında yer almaktadır.
2015 yılında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi tarafından yapılan Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması’na göre;
• Evlenmiş kadınların yüzde 36’sı, yaşamlarının herhangi bir döneminde eşleri ya da birlikte oldukları erkeklerin fiziksel şiddetine, yüzde 12’si ise cinsel şiddete maruz kaldıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca fiziksel şiddet, her 10 kadının neredeyse 1’inde gebelik sırasında da devam etmektedir.
• Kadınların yüzde 38’i yaşamlarının herhangi bir döneminde fiziksel ve/veya cinsel şiddetten birine maruz kalmıştır.
• Kadınların yüzde 26’sı onsekiz yaşını tamamlamadan evlenmişlerdir. Erken yaşta evlenen kadınların yarısı fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kalırken,18 yaşından sonra evlenen kadınlarda bu oran üçte bire inmektedir.
• Boşanmış/ayrı yaşayan kadınların yaklaşık dörtte üçü yaşamlarının herhangi bir döneminde fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kaldıklarını belirtmişlerdir. Evlenmiş kadınların yaklaşık yarısı eşleri/birlikte oldukları erkeklerin korkutma, tehdit, küfür, hakaret ve aşağılama gibi duygusal istismar konusu olacak davranışlarına maruz kaldıklarını belirtmişlerdir.
• Şiddete maruz kalan kadınlar arasında, kurumsal başvuruda bulunanların oranı sadece yüzde 11’dir.
Kadına Yönelik Şiddetin Son Bulması İcin Meclise ve İlgili İdari Birimler Neler Yapmalı?
1- Kadına yönelik şiddetin önüne geçilmesi için gerekli yasa çalışmaları ivedi olarak yapılmalı yapılacak yasa çalışmalarında Baroların , Kadın Derneklerinin ve diğer STKların görüşleri alınmalı
2- Namus ve töre cinayetlerinin etkin olarak soruşturulmalı,faillerin caydırıcı cezalar alması için gerekli yasal değişiklikler yapılmalı
3- Şiddet mağduru kadınların korunması ve rehabilite edilmesi için sığınma evlerinin sayısı arattırılmalı ve sığınmaevlerine psikolog ve sosyal hizmet uzmanlarının atanması sağlanmalı
4-Aile içi şiddeti ve genel olarak kadın ve çocuklara yönelik şiddeti önlemek için bilgilendirici kampanyalar düzenlenmeli ,Kadınlar ile çalışan polis, doktor,avukat gibi kamu görevlileri ile medya çalışanlarına kadına yönelik şiddet ve kadın hakları ile ilgili olarak eğitim programlarının düzenlenmeli
5-Kadınların ekonomik hayatta katılmaları ve meslek sahibi olmaları için ,parasız eğitim,yurt ve sağlık haklarından yararlanmaları sağlanmalı
6- Kadının iş hayatına aktif olarak katılması için çalışma saatleri, yıllık ve doğum/süt izni gibi konularda pozitif yasal değişiklik yapılmalı, kadınların çalıştığı kurumlarda bebek bakim üniteleri ve kreşler yeterli sayıda açılmalı
7-Medyada kadını aşağılayan ve değersizleştiren haberlein ve programların yayınlanmasının önüne geçilmeli yine kadına yönelik şiddet içeren haberler özendirici ve magazinsel olarak verilmemeli
8- Kadınların aktif siyasette rol alabilmesi için siyasal partilerin ,parti tüzüklerinde çalışma yapmalı
9- Ülkemizde mülteci olarak bulunan kadın ve kız çocuklarının eğitim ve sağlık hakları sağlanmalı , mülteci hakları konusunda etkin ve süreklilik arz eden politikalar üretilmeli
10- Kadına yönelik şiddetin ve erken evliliklerin önlenmesi ilişkin etkin politikalar üretilmeli ve yasa çalışmaları yapılmalı
KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE İLGİLİ KURUMLAR
• İl Sosyal Hizmetler Müdürlükleri
• Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı
• Sağlık Kuruluşları
• Polis Merkezleri, Jandarma Karakolları
• Cumhuriyet Savcılığı
• Belediyelerin Kadın Danışma Merkezleri
• Baroların Kadın Danışma Merkezleri ve Adli Yardım Kuruluşları
• Kadın Sivil Toplum Kuruluşları
İLGİLİ ULUSAL MEVZUAT
Anayasa
Türk Medeni Kanunu (TMK)
Türk Ceza Kanunu (TCK)
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)
6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ve Uygulama Yönetmeliği
Nüfusu 100 bini geçen belediyelere sığınmaevi açma yükümlülüğü getiren 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 14. maddesi,
5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu
5 Ocak 2013 tarihli-28519 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik
Kadın ve Kız Çocuklarının İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Konulu 2010/10 Sayılı İçişleri Bakanlığı Genelgesi
ULUSLAR ARASI MEVZUAT
-Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)
• Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul sözleşmesi)
. Birleşmiş Milletleri Çocuk Hakları Sözleşmesi
• Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi Konusundaki İhtiyari ProtokoL
Av. Dilrüba KAYI
